Nằm ở trung tâm của Di sản thế giới Vịnh Hạ Long, hang Sửng Sốt được mệnh danh là một trong những hang động đẹp nhất Việt Nam. Hang có diện tích 12.200m2 chia thành 2 ngăn, trần hangcao có rất nhiều nhũ đá. Năm 1901, người Pháp đã tìm đến hang này, bị cảm hóa bởi một vẻ đẹp kỳ diệu của tạo hóa, họ gọi hang là Grotte des surprises (hang động của sự sửng sốt).
Hang Sửng Sốt nằm trên dãy đảo Bồ Hòn, xung quanh có các hang Bồ Nâu, Mê Cung, hang Luồn, đảo Ti Tốp… Miệng hang cách mực nước biển khoảng 25m, bị che khuất bởi các tán lá xum xuê, từ đây có thể nhìn ra một vùng biển lặng. Bước những bước chân đầu tiên vào hang, người ta bị choáng ngợp như đứng trong một nhà hát Opera khổng lồ.
Trần hang là một mái vòm cong in các vệt lõm rất đều và mịn cùng vô số những “chùm đèn” bằng nhũ đá. Người đặt chân đến hang còn bị cuốn hút bởi một “công trình điêu khắc” tuyệt mỹ của thiên nhiên, đó là hình những con voi, hải cẩu, chim muông, hoa lá… bằng nhũ đá, tất cả như đang chuyển động trong một thế giới huyền ảo. Ở khu vực giữa có một cột nhũ lớn nối thẳng từ nóc xuống nền hang tựa như những chiếc dây đàn căng sẵn, chỉ chờ bàn tay của tạo hóa gẩy lên những khúc ngân nga…
Theo một con đường nhỏ, ta bước vào ngăn thứ hai của hang, ngăn hang rộng mênh mông, một luồng sáng ùa vào rực rỡ làm hiện lên một khung cảnh hoàn toàn khác lạ.
Nhũ đá ở đây kết thành hình cây đa cổ thụ tán lá xum xuê, đặc biệt ngay cạnh lối ra vào là hình một chú ngựa đá và một thanh gươm dài. Truyền thuyết xưa kể rằng sau khi đánh tan giặc Ân, Thánh Gióng đã giúp dân chúng ở đây đánh đuổi yêu ma, sau đó bay về trời và để lại thanh gươm cùng con ngựa quý để trấn an dân chúng, xua đuổi yêu quái. Ngày nay, hang còn nhiều dấu tích của trận chiến ác liệt đó, vết chân ngựa Gióng trở thành những chiếc ao hồ nhỏ cùng nhiều tảng đá lớn vỡ vụn.
Lên tới đỉnh cao nhất của hang, bất ngờ ta gặp một khu “vườn thượng uyển” mở ra trước mắt. Vườn có hồ nước trong vắt, phong cảnh sơn thủy hữu tình. Ở đây xuất hiện nhiều loài cây lớn như si, vạn tuế, đa cổ thụ cùng nhiều loài chim sinh sống. Những ngày đẹp trời, từng đàn khỉ kéo nhau xuống đây tìm trái cây làm náo động cả một vùng.
Hang Sửng Sốt không chỉ đẹp mà còn là nơi trú ngụ của một số loài động vật quý hiếm nằm trong khu vực Vịnh Hạ Long, đặc biệt là loài ốc hang TMOC. Người ta mới tìm thấy 86 loài ốc này, trong đó 14 loài có trong hang Sửng Sốt. Đây là loại động vật không xương sống, thuộc hệ ốc, có giá trị đa dạng sinh học đặc biệt về sự đặc hữu, sự phong phú của loài và giá trị về mặt khoa học nhưng cũng đang đứng trước nguy cơ bị đe dọa, cần được bảo vệ.
Nhằm thu hút nhiều khách du lịch, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã đầu tư tôn tạo nhiều hạng mục công trình tại khu vực hang Sửng Sốt, Đầu Gỗ, động Thiên Cung như hoàn chỉnh sửa chữa các công trình ngoài hang động, hệ thống lan can, hoàn chỉnh thiết kế biển hiệu giới thiệu về hang, nạo vét bùn đất ở bến tàu vào hang để tàu cập bến an toàn, thuận tiện. Bên cạnh đó, công tác bảo đảm vệ sinh môi trường như đóng tàu thu gom rác, trang bị dụng cụ làm việc, bảo hộ cho nhân viên cũng được phối hợp triển khai đạt hiệu quả… Ngoài ra, Ban Quản lý còn duy trì tốt chế độ cứu nạn, đảm bảo lực lượng cứu nạn, nâng cao kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ cho đội ngũ hướng dẫn viên trên các hang động, tổ chức các lớp tập huấn về “Bảo vệ và phát huy di sản văn hóa trong sự bền vững”.